Hnaring
Khuahlun Tuanbia tawi
(Hnaring khua cu Thantlang peng chung khuate vialte lakah Khua nganbik a si caah a konglam ka hun postnak asi.)
Hnaring khua cu Lautu peng ah khua nganbik le khuahlun bik pakhat asinain atu tiangah khua upa dihlak hnatlaknak in chuahmi khua tuanbia cauk a um kho rih lo caah 1996 kum ah Rev. Dr. Si Thar ( B.Th ) lio nih ( The History of Lautu Baptist Churches ) tiin Thesis a rak tialmi P- 16 chungah siseh, cun zipeng Pu Ngun To nih, Laimi phun thawhkehnak le khuatlaknak P-395 chungah siseh, Mirang chan ah Hakha vuanthawk nih a rak tial tak mi, `" Head man`s Register" le Pu Thio Ling diary chungah siseh, cun Pastor Hre Hmung chimmi le Hnaring khuahlun khua tuanbia tawi chuahpi dingah tuanvo pekmi Rev. Bawi Ung le a dangdang record book hna chungin lakchin in atanglei bantuk in ka vun langternak a si.
Hnaring khua cu AD 1600 kum ah hin Fanthen ram Tlungpi khua in Pu Le Chin fapa Lian Mang le a minung hna nih an rak tlakmi khua a si. Khua an rak tlakka ah hin inndong ( 25 ) an rak um ti asi. Pu Lian Mang nih Hnaring khua a rak tlak hlan ah hin Zotung miphun an rak si men lai tiah zumhmi Khuvlie le Phabaw chungkhar hna nih Hnaring khua ah an rak um hmasa hna i, chan ( 4 ) tluk hrawng an rak um chung cang men lai tiah zumh a si.
Hnaring timi sullam cu a phunphun in chim ciomi le hrilhfiah mi dangdang a um kho ko lai nain Rev. Dr. Si Thar nih Hnaring khua upa bochan mi vialte a hal hna, a dotthlat hnu ah Thesis a tialmi sullam cu, voikhat ah Pu Lian Mang le a hawi le pawl cu Hnaring ram, ramriah awk ah Fanthen ram Tlungpi in an rak ra hna i, lam ah Khuvlie chungnu an ton tikah " Khoika dah na kal lai tiah an hal. Cu nu nih cun " Luring la" tiah a leh hna. Zotung holh in Luring la cu Hakha holh in Loring ah ti a si. Ramriak pawl theihnak ahcun Laringtiah an theih i a hnu ahcun " Laring in Hnaring " a ra tiah hmuh a si. Hi nak in a fiang deuh mi sullam hmuh hlan chung paoh ahcun a cung lei langhtermi hi hmanh dawh a si ko. Laimi ( Chin ) khuatlaknak tuanbia kan zoh tik zongah ramriahnak le ramvaih hmanhsatnak in ramtha le hmuntha an rak kawl tiin hmuh a si bangin hmanhdawh ngai a si ko. 2009 January tiangah hin inndawng 232 an um i , pa 547, nu 626 minung an zapi 1173 an um.
Hnaring khuahlun khua le ram uktu khuabawi hna cu Hnaring khua tlakpi hmasatu Pu Lian Mang hi a pakhatnak khuabawi ( first chief ) a si awk a si nain ca le bia rak ngeih hlan thil sining kha theih a rak si lo caah theih hnu ah khuabawi a tuanmi hna cu Pu Thio Ling ( diary cauk), Pastor Hre Hmung le Ohkathah Pu Za Hre pekmi cazin bantuk in vun langhter a si.
Khuabawi tuantu hna le an tuan kum
1.Pu Lian Mang (1600)
2.Pu Mang Thang
3.Pu Pen Thang
4.Pu Dar Mang
5.Pu Za Tial
6.Pu Tial Ce
7.Pu Thawng Dun
8.Pu Daa Ce
9.Pu Thawng Mang
10.Pu Van Thang
11.Pu Ki Khar
12.Pu Rung Nawl (1910- 1932)
13.Pu Lian Kulh (1932- 1961)
14.Pu Thla Lian (1961- 1969)
15.Pu Za Hnin (1969- 1973)
16.Pu Rung Dun (1973- 1982)
17.Pu Thang Dia (1982- 1985)
18.Pu Tum Mang (1985-1988)
19.Pu Khia Ce (1988- 1991)
20.Pu Van Tial (1991- 1993)
21.Pu Hram Uk (1993- 1995)
22.Pu Baa Zah (1995- 1997)
23.Pu Ngun Hmung (1997- 2000)
24.Pu Sui Ling (2000- 2001)
25.Pu Tial Chung (2001- 2003)
26.Pu Sui Ling (2003- 2005)
27.Pu Thla Ling (2005- 2006)
28.Pu Bawi Hu (2006- 2010)
29.Pu Za Khuai (2010-......?)
Pu Lian Kulh cu mirang nih ramuk bawi ah an ser i, Hnaring khuahlun, Hriangpi, Sate ( Bawchaw), Leikang, Longthangtlang, Zingma khua hna a uk hna. ( G. VP. NO. 97/ 66 Hot 1932 )
Hnaring Lawtlakhua Tuanbia tawi
------------------------------ -------------
Circle chairman le khuabawi caan saupi a tuantu Pu Thio Ling diary cauk chungah le Pu Ngun To tialmi, " Laimi phun thawhkehnak le khuatlaknak cauk P. 396 chung, cun tulio khuabawi a tuantu Pu Za Hre kuatmi cazin fonhtonh in ka tialmi a si.
Hnaring Lawtlakhua khua hi a hlan deuh ahcun Hnaring Lawtlakhua tiah auh tawn a si. Uknak lei riantuan fawinak caah Khuahlun le Lawtlakhua cu khuakhat khan in hmuhmi a si caah Mirang nih vuanthawk chan, " Headman Rigister Record book" ah zongah Hnaring Lawtlakhua Khua tlaknak kum a um lo nain Pu Ngun To tialmi cauk chungah le Pu Thio Ling diary cauk chungah Hnaring Lawtlakhua bawi Pu Mang Thang fapa Sia Vung khuatlakpi tu le 1917- 1918 kum , Lotaw chimnak ruangah kum khat thong an thlak tiin hmuh khawh a si caah Hnaring Lawtlakhua hi AD 1910 hrawngah Hnaring khuahlun in Pu Sia Vung hruainak in tlak chinmi si dawh a si.Mirang chan ah Hnaring Lawtlakhua Khuabawi an pek hmasabik pa cu Pu Thawng Hu fapa Mang Daw kha 23.01.1921 ni in an tuanter ti a si. ( Pu Ngun To cauk P-396 ) .Hin caan lio ah hin Inndawng ( 130 ) an rak um cang. Lawtla khy ah hin khuasang or Khy tluo pa 5 a um. Cu hna cu 1.Hmuesakhue 2. Sehue, 3.Suepuvhna, 4.Aacue, 5.Bawba tiin a si.
Lawtlakhua timi sullam zong hi hlan ah an rak auh tawnnak ram min a si tiah Pu Thio Ling diary chungah cun hmuh a si. Khua le ram hruaitu Khuabawi hna cu Mirang chan record book, Pu Thio Ling diary cauk, Pastor Hre Hmung le tulio khuabawi tuantu Pu Za Hre pekmi cazin bantuk in ka vun langhter.
Khuabawi tuantu hna le an tuan kum
1.Pu Sia Vung (1910- 1921)
2.Pu Mang Daw(1921- 1946)
3.Pu Za Kheng(1946- 1956)
4.Pu Thio Ling(1956- 1967)
5.Pu Mang Thang(1967- 1972)
6.Pu Thla Mang(1972- 1982)
7.Pu Thio Ling(1982- 1985)
8.Pu Via Bawi(1985- 1988)
9.Pu Mang Khu Ling(1988- 1991)
10.Pu Khua Le Ling(1991- 1993)
11.Pu Ring Kung(1993- 1995)
12.Pu Za Ve(1995- 1997)
13.Pu Hlun Sang(1997- 1999)
14.Pu Thla Mang(1999- 2001)
15.Pu Ram Uk(2001- 2003)
16Pu Thla Chaw(2003)
17.Pu Hmung Uk(2003- 2005)
18.Pu Za Hre(2005- 2010)
19.Pu Thla Chaw(2010-....?)
Hi tuanbia tial kum 2009 January tiangah in Inndawng 140 an si i, pa 383, nu 413 minung an zapi an um.
Rural Health Centre ( Sii-inn)
------------------------------ -------
Hnaring khua ah hin Lautu miphun vialte kan i hrawmhmi H.A ( Leh Thoh Ciamazi Hmuh ) umnak sii-zung a um. 18.01.2009 ni ah Hnaring khuabawi pa Pu Za Hre nih phone in a rak ka chimh ningte in a thawhkehnak tuanbia te kha atanglei bantuk in ka vun langhter. Zeicatiah minung nunnak caah sii-zung hi biapi tukmi a si. Sii-zung he kan i hlat tuk ruangah thih cu lo pi in minung tampi thih tawn a si. Cu caah acozah nih sii-zung a kan pekmi hi Lautu kan thlauchuah a si.
Hnaringsii-zung hi 25.03.1962 ni ah phunh piak a si.A thawkka in H.A Siibawi a tuantu hna cu a tanglei bantuk in an min le an khua min langhter a si.
1.Pu Thang Hlei( Lumbang )
1962- 1966
2.Pu Ngun Do Kham( Tedim )
1967- 1970
3.Pu Ha Om( Mindat )
1971- 1974
4.Pu Nah Thang( Lumbang )
1974- 1977
5.Pu Lal Hnging Lo ( Farrawn )
1977- 1986
6.Pu Van Kulh ( Lumkhuatum )
1986- 1988
7.Pu Nah Thang( Lumbang )
1989- 1992
8.Pu Pau Khen Hau (Tonzang)
1992- 1995
9.Pu Sang Hlei (Zephai)
1995- 2000
10.Pu Dar Hmung (Surkhua )
2004- 2007
11.Pu Sai Myint Kyaw
2008
1989 thawk in L.H.V ( Ciamazi Sayama ) kan hmuh i, an min cu Daw Aye Myint, Daw Siang Myint ( Hakha ), Daw Dar Thluai ( Surngen ) le Daw Cuai Par hna an si. Midwie. Vaccinator le workservant zong pek chih a si.
Ch: Sayagyi H. Lian Ttial ttialmi "Lautu Thlachuah" cabu chungin lakchommi asi.
(Hnaring khua cu Thantlang peng chung khuate vialte lakah Khua nganbik a si caah a konglam ka hun postnak asi.)
Hnaring khua cu Lautu peng ah khua nganbik le khuahlun bik pakhat asinain atu tiangah khua upa dihlak hnatlaknak in chuahmi khua tuanbia cauk a um kho rih lo caah 1996 kum ah Rev. Dr. Si Thar ( B.Th ) lio nih ( The History of Lautu Baptist Churches ) tiin Thesis a rak tialmi P- 16 chungah siseh, cun zipeng Pu Ngun To nih, Laimi phun thawhkehnak le khuatlaknak P-395 chungah siseh, Mirang chan ah Hakha vuanthawk nih a rak tial tak mi, `" Head man`s Register" le Pu Thio Ling diary chungah siseh, cun Pastor Hre Hmung chimmi le Hnaring khuahlun khua tuanbia tawi chuahpi dingah tuanvo pekmi Rev. Bawi Ung le a dangdang record book hna chungin lakchin in atanglei bantuk in ka vun langternak a si.
Hnaring khua cu AD 1600 kum ah hin Fanthen ram Tlungpi khua in Pu Le Chin fapa Lian Mang le a minung hna nih an rak tlakmi khua a si. Khua an rak tlakka ah hin inndong ( 25 ) an rak um ti asi. Pu Lian Mang nih Hnaring khua a rak tlak hlan ah hin Zotung miphun an rak si men lai tiah zumhmi Khuvlie le Phabaw chungkhar hna nih Hnaring khua ah an rak um hmasa hna i, chan ( 4 ) tluk hrawng an rak um chung cang men lai tiah zumh a si.
Hnaring timi sullam cu a phunphun in chim ciomi le hrilhfiah mi dangdang a um kho ko lai nain Rev. Dr. Si Thar nih Hnaring khua upa bochan mi vialte a hal hna, a dotthlat hnu ah Thesis a tialmi sullam cu, voikhat ah Pu Lian Mang le a hawi le pawl cu Hnaring ram, ramriah awk ah Fanthen ram Tlungpi in an rak ra hna i, lam ah Khuvlie chungnu an ton tikah " Khoika dah na kal lai tiah an hal. Cu nu nih cun " Luring la" tiah a leh hna. Zotung holh in Luring la cu Hakha holh in Loring ah ti a si. Ramriak pawl theihnak ahcun Laringtiah an theih i a hnu ahcun " Laring in Hnaring " a ra tiah hmuh a si. Hi nak in a fiang deuh mi sullam hmuh hlan chung paoh ahcun a cung lei langhtermi hi hmanh dawh a si ko. Laimi ( Chin ) khuatlaknak tuanbia kan zoh tik zongah ramriahnak le ramvaih hmanhsatnak in ramtha le hmuntha an rak kawl tiin hmuh a si bangin hmanhdawh ngai a si ko. 2009 January tiangah hin inndawng 232 an um i , pa 547, nu 626 minung an zapi 1173 an um.
Hnaring khuahlun khua le ram uktu khuabawi hna cu Hnaring khua tlakpi hmasatu Pu Lian Mang hi a pakhatnak khuabawi ( first chief ) a si awk a si nain ca le bia rak ngeih hlan thil sining kha theih a rak si lo caah theih hnu ah khuabawi a tuanmi hna cu Pu Thio Ling ( diary cauk), Pastor Hre Hmung le Ohkathah Pu Za Hre pekmi cazin bantuk in vun langhter a si.
Khuabawi tuantu hna le an tuan kum
1.Pu Lian Mang (1600)
2.Pu Mang Thang
3.Pu Pen Thang
4.Pu Dar Mang
5.Pu Za Tial
6.Pu Tial Ce
7.Pu Thawng Dun
8.Pu Daa Ce
9.Pu Thawng Mang
10.Pu Van Thang
11.Pu Ki Khar
12.Pu Rung Nawl (1910- 1932)
13.Pu Lian Kulh (1932- 1961)
14.Pu Thla Lian (1961- 1969)
15.Pu Za Hnin (1969- 1973)
16.Pu Rung Dun (1973- 1982)
17.Pu Thang Dia (1982- 1985)
18.Pu Tum Mang (1985-1988)
19.Pu Khia Ce (1988- 1991)
20.Pu Van Tial (1991- 1993)
21.Pu Hram Uk (1993- 1995)
22.Pu Baa Zah (1995- 1997)
23.Pu Ngun Hmung (1997- 2000)
24.Pu Sui Ling (2000- 2001)
25.Pu Tial Chung (2001- 2003)
26.Pu Sui Ling (2003- 2005)
27.Pu Thla Ling (2005- 2006)
28.Pu Bawi Hu (2006- 2010)
29.Pu Za Khuai (2010-......?)
Pu Lian Kulh cu mirang nih ramuk bawi ah an ser i, Hnaring khuahlun, Hriangpi, Sate ( Bawchaw), Leikang, Longthangtlang, Zingma khua hna a uk hna. ( G. VP. NO. 97/ 66 Hot 1932 )
Hnaring Lawtlakhua Tuanbia tawi
------------------------------
Circle chairman le khuabawi caan saupi a tuantu Pu Thio Ling diary cauk chungah le Pu Ngun To tialmi, " Laimi phun thawhkehnak le khuatlaknak cauk P. 396 chung, cun tulio khuabawi a tuantu Pu Za Hre kuatmi cazin fonhtonh in ka tialmi a si.
Hnaring Lawtlakhua khua hi a hlan deuh ahcun Hnaring Lawtlakhua tiah auh tawn a si. Uknak lei riantuan fawinak caah Khuahlun le Lawtlakhua cu khuakhat khan in hmuhmi a si caah Mirang nih vuanthawk chan, " Headman Rigister Record book" ah zongah Hnaring Lawtlakhua Khua tlaknak kum a um lo nain Pu Ngun To tialmi cauk chungah le Pu Thio Ling diary cauk chungah Hnaring Lawtlakhua bawi Pu Mang Thang fapa Sia Vung khuatlakpi tu le 1917- 1918 kum , Lotaw chimnak ruangah kum khat thong an thlak tiin hmuh khawh a si caah Hnaring Lawtlakhua hi AD 1910 hrawngah Hnaring khuahlun in Pu Sia Vung hruainak in tlak chinmi si dawh a si.Mirang chan ah Hnaring Lawtlakhua Khuabawi an pek hmasabik pa cu Pu Thawng Hu fapa Mang Daw kha 23.01.1921 ni in an tuanter ti a si. ( Pu Ngun To cauk P-396 ) .Hin caan lio ah hin Inndawng ( 130 ) an rak um cang. Lawtla khy ah hin khuasang or Khy tluo pa 5 a um. Cu hna cu 1.Hmuesakhue 2. Sehue, 3.Suepuvhna, 4.Aacue, 5.Bawba tiin a si.
Lawtlakhua timi sullam zong hi hlan ah an rak auh tawnnak ram min a si tiah Pu Thio Ling diary chungah cun hmuh a si. Khua le ram hruaitu Khuabawi hna cu Mirang chan record book, Pu Thio Ling diary cauk, Pastor Hre Hmung le tulio khuabawi tuantu Pu Za Hre pekmi cazin bantuk in ka vun langhter.
Khuabawi tuantu hna le an tuan kum
1.Pu Sia Vung (1910- 1921)
2.Pu Mang Daw(1921- 1946)
3.Pu Za Kheng(1946- 1956)
4.Pu Thio Ling(1956- 1967)
5.Pu Mang Thang(1967- 1972)
6.Pu Thla Mang(1972- 1982)
7.Pu Thio Ling(1982- 1985)
8.Pu Via Bawi(1985- 1988)
9.Pu Mang Khu Ling(1988- 1991)
10.Pu Khua Le Ling(1991- 1993)
11.Pu Ring Kung(1993- 1995)
12.Pu Za Ve(1995- 1997)
13.Pu Hlun Sang(1997- 1999)
14.Pu Thla Mang(1999- 2001)
15.Pu Ram Uk(2001- 2003)
16Pu Thla Chaw(2003)
17.Pu Hmung Uk(2003- 2005)
18.Pu Za Hre(2005- 2010)
19.Pu Thla Chaw(2010-....?)
Hi tuanbia tial kum 2009 January tiangah in Inndawng 140 an si i, pa 383, nu 413 minung an zapi an um.
Rural Health Centre ( Sii-inn)
------------------------------
Hnaring khua ah hin Lautu miphun vialte kan i hrawmhmi H.A ( Leh Thoh Ciamazi Hmuh ) umnak sii-zung a um. 18.01.2009 ni ah Hnaring khuabawi pa Pu Za Hre nih phone in a rak ka chimh ningte in a thawhkehnak tuanbia te kha atanglei bantuk in ka vun langhter. Zeicatiah minung nunnak caah sii-zung hi biapi tukmi a si. Sii-zung he kan i hlat tuk ruangah thih cu lo pi in minung tampi thih tawn a si. Cu caah acozah nih sii-zung a kan pekmi hi Lautu kan thlauchuah a si.
Hnaringsii-zung hi 25.03.1962 ni ah phunh piak a si.A thawkka in H.A Siibawi a tuantu hna cu a tanglei bantuk in an min le an khua min langhter a si.
1.Pu Thang Hlei( Lumbang )
1962- 1966
2.Pu Ngun Do Kham( Tedim )
1967- 1970
3.Pu Ha Om( Mindat )
1971- 1974
4.Pu Nah Thang( Lumbang )
1974- 1977
5.Pu Lal Hnging Lo ( Farrawn )
1977- 1986
6.Pu Van Kulh ( Lumkhuatum )
1986- 1988
7.Pu Nah Thang( Lumbang )
1989- 1992
8.Pu Pau Khen Hau (Tonzang)
1992- 1995
9.Pu Sang Hlei (Zephai)
1995- 2000
10.Pu Dar Hmung (Surkhua )
2004- 2007
11.Pu Sai Myint Kyaw
2008
1989 thawk in L.H.V ( Ciamazi Sayama ) kan hmuh i, an min cu Daw Aye Myint, Daw Siang Myint ( Hakha ), Daw Dar Thluai ( Surngen ) le Daw Cuai Par hna an si. Midwie. Vaccinator le workservant zong pek chih a si.
Ch: Sayagyi H. Lian Ttial ttialmi "Lautu Thlachuah" cabu chungin lakchommi asi.
No comments:
Post a Comment