Tuesday, 17 August 2021

Afghanistan Cu Taliban Nih An Lak


Afghanistan ram cu 15.8.2021 ni ah Taliban tapung nih an lak, mipi rel cawklo US vanlawngah an i tlai, a zuan liopi ah minung pahnih an tla.

 Al Qaeda luttlai Osama Bin laden  nih ruahlopin New York ah innsangbik pahnih cu Ralhrang minung 19 nunnak thapter/ suicide in a rak phawmh. US rammi minnng 2996 an thi i 25000 hlei hliam an tuar. 9/11 tiah tuanbia ah a tang. 


US president hlun, Bush a kaika te a rak si i, tang hnih sianghngakchia sinah a rak len lio a rak si. Ngakchia pawl ca a rel piak cuahmah lio a rak si.  TV ๐Ÿ“บ ah New York innsangpi a cim lio cu a khat.  US ram chung ah ralhrang nih a fakbik an tuk a si. Cu lio ahcun, President Bush nih  Bible cacang, Psalm 23, “A thuk bikmi muihnak horkuang chungin  kal hmanh ning law, Bawipa, zeihmanh ka แนญih lai lo, zeicahtiah nangmah nih na ka umpi.”  timi hi a rak ithim. 


American Mipi sinah bia a rak kamhmi hna cu, 9/11 ah tuanvo ngeitu hi a dikmi biaceihnak ah kan phanpi hrim lai a rak ti. 


Ahodah New York’s Innsangpi tuknak ah tuanvo ngeitu a si, timi an von hlat colh tikah, Osama Bib Laden a si kha an hngalh.  Osama Bin Laden cu Muslim ralhrang, Al-Qaeda leader a rak si i Afghanistan ๐Ÿ‡ฆ๐Ÿ‡ซ ram ah hram a rak bunh.  Cu lio ah Afghanistan ๐Ÿ‡ฆ๐Ÿ‡ซ ram uktu cu Taliban hi an rak si. 


US Cozah nih Taliban sinah ah Osama Bin Laden hi an rak hal. “Osama Bin Laden hi rak kan pek” an ti. Asinain Taliban nih Osama Bin Laden cu an rak humzual, US nih a halmi hna cu an rak pe duh lo.  


Taliban nih Bin Laden an rak humzual caah US Cozah nih Taliban cu 2001, October thla ah an rak luh hnawh hna.  Taliban cu an zam. Bin Laden zong a zam ve. Bush chan a dih i Obama chan ah Bin Laden nih aa thuhnak Pakistan ram ah  an va thah. 


US Cozah nih Bin Laden tlaih le thah duh ah Taliban Cozah an rak luh hnawhmi hi Afghanistan ๐Ÿ‡ฆ๐Ÿ‡ซ ram Mipi caahcun, Lottery poh bantuk a rak si. A chia kha takmi Taliban uknak in, Democracy ram ah an icang.  US, Australia, Canada, NATO tbk vialte nih an bawmh hna. An ram cu an sersiam piak hna. 


Asinain Afghanistan ram zalawnnak/freedom le liberty a duhmi an rak tlawm ngai rua. Democracy hna hi an rak duh tuk lem rua lo. Kum 20 chung US le a hawikom ram hna nih an sersiam piak tuk ko hna nain, nihin ahcun hlan lio uknak a chia takmi Taliban kut ah an phan tthan ko. 


Nihin ah Canada ๐Ÿ‡จ๐Ÿ‡ฆ Prime Minister biachim le US President biachim ka ngai tikah, an lungfaknak an langhter rual in, Kum 20 chung kan bawmh ko hna nain, anmah duhthimnak a si ko tbk ilungsak aw-awn in an an chim.  


Nihin ah Afghanistan Cozah a tluk tthan cu, an hruaitu hna chambau a si. An Mipi zong an chambau. Democracy hi an rak duh tak lo tinak a si.  An president hna kha ram dang ah a zam diam i, a cheu nih miralchia tiah an soisel. 


Bush chan in aa thawkmi 9/11 ral dohnak in a chuakmi Afghanistan ๐Ÿ‡ฆ๐Ÿ‡ซ cu Kum 20 hnu ah a hlan an sining lei ah an kir tthan tinak a si.

Crd Zasang Cinzah.