Abraham Lincolh Tuanbia Tawi
Abraham Lincoln cu America ram Kentucky Ramkulh, Hardin peng khua hmete ah 1809 kum February 12 ah a chuak. A pa cu thutdan le cabuaiser rian a tuan i an si a fah caah Lincoln cu ca an cawnter kho lo, a pa rian tu a bawm lengmang. An i manh caan ah a pa nih carel le catial a cawnpiak tawn i zaan ah tappi mei ceu in ca a rel, a tial tawn. Lungmeihol in zeltuang cungah catial a cawng lengmang.
1816 kum ah Lincoln te chungkhaar cu Indiana Ramkulh ah an i thial. A nu nih robia a vuihtaakmi cu, ‘Ka fa, kan si a faak i ca kan in cawnter khawh lo zongah na si khawh chungin i zuam law vawlei cung pumpi ah minlangmi na si ve te ko lai,’ ti a si. A nu nih a thihtaak hna hnu ah a pa nih nupi a run thit than. A nu-ei zong nih cun a dawt tuk i a ziaza a that khawh nakhnga a phunphun in a cawnpiak ve.
Abraham Lincoln cu kum 21 a ti ah New Orleans khua ah a kal. Cuka ahcun mirum pawl nih an lo chung rianhraang tuanter dingah Negro pawl sal ah tangka in an cawk tawn kha a hmuh hna. Minung ciocio tangka in i cawk i sal ah i zuat cu a phung a si lo,
nawlvo i khah cio awk a si, a ti tawn. Amah zong rian a phunphun a tuan. Black Hawk timi ralthawh lio caan zongah ralkap ah a lut i Captain a hmu. Zei rian a tuan paohah teimaak tein a tuan.
Mahte i zuamnak in ca cu a cawng lengmang i 1837 kum ah sihni camipuai a phi i a awng. Mah caangka cun ramkhelrian (politics) ah a lut i sihni zong a tuan pah. 1834 kum ah amah cu Illinois Ramkulh in Upadi sertu ah an thim i 1842 kum tiang a `uan. Mah kum ah cun Marry Todd timi nu he an i um. 1846 kum ah America ram pumpi Congress upa ah an thim caah Washington khua ah an i thial. A hnu ahcun Republican Party chungtel ah a lut. Mah lio caan ahcun Negro miphun cu sal caah cawk le zuar a duh lonak kong kaakip ah a chim lengmang. Illinois Ramkulh in Steven A. Douglas nih a al lengmang nain Abraham Lincoln cu Congress Upa ah an thim. 1860 kum May thla ah tuahmi Republican Party Pumhnakpi ah amah cu President caah an thim. Ram pumpi President thim caan a phaak tikah Abraham Lincoln nih khatlei pa cu a tei i America Ram pumpi a voi hleiruknak President ah a cang.
1861 kum March ni 4 ah Abraham Lincoln President rian a thawk caangkate cun Negro pawl sal i zuat a duhmi Ramkulh hleikhat cu America ram chungin an chuak i komhnak bu a dang tein an tuah. Salzuat a duhmi le a duh lomi Ramkulh hna cu an run i do i ram chung ral nganpi a tho. Ral chungah cun rammi tampi an thi. A nupi hi zai a hmang tukmi a si caah cutluk i ram hna a hnawh lio ahcun an rak i si lengmang ve. A hnu tlawmpal ah a fapa zong a rung thi.
1864 kum chung President i thimnak ah Abraham Lincoln cu an thim than. Hi a voi hnihnak President Biakamnak ah a chimmi cu, ‘Kanmah le kanmah ral i doh awk kan si lo, kan America Rampi hi vawlei a dongh tiang kan humhaak a hau,’ ti a si. 1865 kum cun salzuat a duhmi America Thlanglei Ramthen cu an sungh a zual chin lengmang caah an ralkap haotu General Robert Lee a lung a dong i 1865 kum April ni 9 ah an ral hriamnaam an chiah i cu ni thawk cun tilet le thlichia bantuk a simi Ram chung raltuknak cu a dong.
Ram chung raltuknak a dih hnu-ah hitihin bia a chim. ‘Ram le miphun caah nunnak a pe siangmi miraltha hna cu a sawhsawh in an thi a luang lai lo. Ram chung minung nih an i thimmi Cozah cu a lohtlau nakhnga lo kan dirkamh lai, tiah bia kan i kam,’ a ti. Mah cun sal luatnak upadi cu a voi hleithumnak an run remh than i Negro miphun vialte cu saltaannak in luatnak an hmu.
A voi hnihnak President rian sau a tuan hlan 1865 kum April ni 14 zaanlei ah Abraham Lincoln cu Washington Khualipi Ford’s Theatre i baisakup a zoh lio ah John Wilkes Booth timi pa nih paangpawi meithal in a kah i a thaizing April ni 15 ah a thi.
Hi bantuk mifim le ruahnak kau a ngei mi ram le miphun caah afimnak le athiamnak vialte acaan le asining vialte pekin minung pakhat le pakhat karah i thleidannak le zei i rek lonak vialte caah khua aruat khotu pasaltha hi kan vawlei ahhin hungchuak than hna sehlaw zei tlukin dah athat hnga,
Abraham Lincoln cu America ram Kentucky Ramkulh, Hardin peng khua hmete ah 1809 kum February 12 ah a chuak. A pa cu thutdan le cabuaiser rian a tuan i an si a fah caah Lincoln cu ca an cawnter kho lo, a pa rian tu a bawm lengmang. An i manh caan ah a pa nih carel le catial a cawnpiak tawn i zaan ah tappi mei ceu in ca a rel, a tial tawn. Lungmeihol in zeltuang cungah catial a cawng lengmang.
1816 kum ah Lincoln te chungkhaar cu Indiana Ramkulh ah an i thial. A nu nih robia a vuihtaakmi cu, ‘Ka fa, kan si a faak i ca kan in cawnter khawh lo zongah na si khawh chungin i zuam law vawlei cung pumpi ah minlangmi na si ve te ko lai,’ ti a si. A nu nih a thihtaak hna hnu ah a pa nih nupi a run thit than. A nu-ei zong nih cun a dawt tuk i a ziaza a that khawh nakhnga a phunphun in a cawnpiak ve.
Abraham Lincoln cu kum 21 a ti ah New Orleans khua ah a kal. Cuka ahcun mirum pawl nih an lo chung rianhraang tuanter dingah Negro pawl sal ah tangka in an cawk tawn kha a hmuh hna. Minung ciocio tangka in i cawk i sal ah i zuat cu a phung a si lo,
nawlvo i khah cio awk a si, a ti tawn. Amah zong rian a phunphun a tuan. Black Hawk timi ralthawh lio caan zongah ralkap ah a lut i Captain a hmu. Zei rian a tuan paohah teimaak tein a tuan.
Mahte i zuamnak in ca cu a cawng lengmang i 1837 kum ah sihni camipuai a phi i a awng. Mah caangka cun ramkhelrian (politics) ah a lut i sihni zong a tuan pah. 1834 kum ah amah cu Illinois Ramkulh in Upadi sertu ah an thim i 1842 kum tiang a `uan. Mah kum ah cun Marry Todd timi nu he an i um. 1846 kum ah America ram pumpi Congress upa ah an thim caah Washington khua ah an i thial. A hnu ahcun Republican Party chungtel ah a lut. Mah lio caan ahcun Negro miphun cu sal caah cawk le zuar a duh lonak kong kaakip ah a chim lengmang. Illinois Ramkulh in Steven A. Douglas nih a al lengmang nain Abraham Lincoln cu Congress Upa ah an thim. 1860 kum May thla ah tuahmi Republican Party Pumhnakpi ah amah cu President caah an thim. Ram pumpi President thim caan a phaak tikah Abraham Lincoln nih khatlei pa cu a tei i America Ram pumpi a voi hleiruknak President ah a cang.
1861 kum March ni 4 ah Abraham Lincoln President rian a thawk caangkate cun Negro pawl sal i zuat a duhmi Ramkulh hleikhat cu America ram chungin an chuak i komhnak bu a dang tein an tuah. Salzuat a duhmi le a duh lomi Ramkulh hna cu an run i do i ram chung ral nganpi a tho. Ral chungah cun rammi tampi an thi. A nupi hi zai a hmang tukmi a si caah cutluk i ram hna a hnawh lio ahcun an rak i si lengmang ve. A hnu tlawmpal ah a fapa zong a rung thi.
1864 kum chung President i thimnak ah Abraham Lincoln cu an thim than. Hi a voi hnihnak President Biakamnak ah a chimmi cu, ‘Kanmah le kanmah ral i doh awk kan si lo, kan America Rampi hi vawlei a dongh tiang kan humhaak a hau,’ ti a si. 1865 kum cun salzuat a duhmi America Thlanglei Ramthen cu an sungh a zual chin lengmang caah an ralkap haotu General Robert Lee a lung a dong i 1865 kum April ni 9 ah an ral hriamnaam an chiah i cu ni thawk cun tilet le thlichia bantuk a simi Ram chung raltuknak cu a dong.
Ram chung raltuknak a dih hnu-ah hitihin bia a chim. ‘Ram le miphun caah nunnak a pe siangmi miraltha hna cu a sawhsawh in an thi a luang lai lo. Ram chung minung nih an i thimmi Cozah cu a lohtlau nakhnga lo kan dirkamh lai, tiah bia kan i kam,’ a ti. Mah cun sal luatnak upadi cu a voi hleithumnak an run remh than i Negro miphun vialte cu saltaannak in luatnak an hmu.
A voi hnihnak President rian sau a tuan hlan 1865 kum April ni 14 zaanlei ah Abraham Lincoln cu Washington Khualipi Ford’s Theatre i baisakup a zoh lio ah John Wilkes Booth timi pa nih paangpawi meithal in a kah i a thaizing April ni 15 ah a thi.
Hi bantuk mifim le ruahnak kau a ngei mi ram le miphun caah afimnak le athiamnak vialte acaan le asining vialte pekin minung pakhat le pakhat karah i thleidannak le zei i rek lonak vialte caah khua aruat khotu pasaltha hi kan vawlei ahhin hungchuak than hna sehlaw zei tlukin dah athat hnga,
No comments:
Post a Comment