Tuesday, 8 November 2016

Paletwa peng (Chinland)
=================
Paletwa peng cu Chinram chung ah hmunram a kau bikmi le minung ummi an tam biknak a si. 2014 Chin ramkulh milurelnak ah minung 96,849 an um ti asi. Paletwa peng cu North Latitude 20’44” le 20’30” kar, East Longitude 92’25” ah a um. Nichuahlei ah Kanpetlet le Matupi , thlanglei ah Kyauhtaw le Minpya , nitlak lei ah Butiitaung maungtaw le Bangaladesh ram an um. Paletwa peng cu 3176.04 sq miles a kau i, Paletwa peng 80% cu a san le a niam 200ft tanglei ah an um. A sangbik tlang cu 4000ft a sannak ah a um. Paletwa khua cu 176ft a sannak ah a um i, khuate 408 an um ti asi.

Paletwa peng hi hmunrawn zong tampi an um, Kalatan tivapi a um caah chawleh chawzuarnak hmunhma ah a t'ha bikmi khuaram a si. Cucaah Rekhine he kan i cuhmi hmunhma zong a si, Peletwah peng chung ah hin Rekhine hi minung 20000-30000 kar hrawng an um lai tiah ruahdamh asi i, miphun dang zong an tam biknak hmun asi. Ca le holh kongah hin anmah Paletwah Khumi holh hi a hmangmi an um nain zatlang nih Kawlholh an hmangbik tiah theih asi. Ruakung tampi a umnak a si i, hmailei ah cun caku sernak Sehzung a hmemi phun zong tuah khawh a si te lai. Atu lioah hin cintlaknak ah Kamung le phian-uh an cin lio ti asi. Ramdang zuar awk ah vuah-uh bantukin a t'ha vemi a si. An ram hi a niam a lumnak a si caah cakuak zuk ding khuhsii zong tampi cin khawhnak hmun a si.

Paletwah peng ah hin mawtaw lam hi khua zeihmanhah a um lo ti tluk khi a si rih, umkalnak a har ngaingai. Tiva hi umkalnak ah an hman deuhmi a si i, a cheu tiva hna cu T'hal caan ah an reu fawn. Cucaah hlan Democracy chan i Paletwa in Matupi tiang mawtaw lampi an cawhmi an zoh t'han hnu ah 2015 kumthawk hrawng khan an cawh t'han cang i voikhat pemh cu an liim khawh. Asinain Laitlang lam le suul cu a rawk t'han lengmang caah hmailei ah t'ha deuh in remh chin lengmang a hau dingmi asi. Atu lio ah India nih Rekhine ram Sittuai khualipi in Kalatan(Bawinu) tiva cu Mizoram tiang Tilawng kal kho dingin tiva cu a remh lai caah Paletwa khua cu Tilawng dinhnak khuapi a si ve te lai. Asinain tiva cu minung kut in remhchommi a si lai caah a chung um thilnung(tizu ngacel) caah zeidik a lawh lai cu theih a si lo. Midang le midang karlak um a si lai caah lung karlak "mai" tenh ti hna a lo sual te lai dek maw phan a um ko'. T'hatnak a tampi cu a chuahpi te ko lai tiah ruat ko hna usih.

Paletwah peng chung ah India le Bangladesh he chawhleh chawzuar pehtlaihnak a um te lai i, atu nakin t'hanchonak lam a t'ha deuh te lai. Paletwa cu peng 2 ah tuah ding a si lole peng 2 ah tuahpiak ding hi cu a herh. Nai kum ah khan Sami pengt'hen a um cang. Special District siter ahcun a t'ha chinchin hnga. Hi hnu hmailei zongah Paletwa cu Chinmi hna nih kan hnakkar ah tenh khun in kan humhaak peng ding hi a biapi taktakmi a si. Miphun dang he i cuhmi hmunram t'ha a si hlei ah, Chinram chung a ummi kokek miphun hna t'hanchonak ding caah hmunhma t'ha le chawhleh chawzuarnak hmunhma t'ha bik a si ca'ah hriam le hnam in kilkamh a herh ahcun kan kilven awk hrimhrim a si. Nihin thawk in hmailei caan tiang Paletwa peng chungah Chinmi nih bochanmi,hruaitu, Mi lianngan tampi chuak hna sehlaw, Chin miphun kutzapei chung ah kan vawlei cu huum zungzal si ko seh tiah thlaza kan cam.
‪#‎Zohchihmi‬ ‪#‎hna‬
- Paletwa peng milurel.
-Pu Thang t'hai(2011, Muko september)
-Chin National Day.
Golden Jubilee Commemorative
Megazine.

No comments:

Post a Comment