Saturday, 5 November 2016

Hakha: Tlangcung Khualipi
"""""""""""""""""""""""""""""""""
Kan Lairam ah tlangcung khualipi pakhat Hakha khua cu zeitik khan dah Lairam khualipi ah a can hnga? Zei bia chahnak in dah an rak ţhial hnga ti kha a ho paoh nih theih le hngalh kan rak duh cio lai. Hi kong he pehtlai in Tawhlanyi khawngsil a kai cu, 1962 march 2 ah si ti cu zapi nih hngalh cio mi a si ko. Kan vuanci ( Chin Affairs Council ) zungpi cu Rangoon khua i a um caah, a hrawh ţhan i kan Lairam he a naihnak bik Kalay Myo ah 10.3.1962 ni ah chikhat ca in ţhoal cu a rak si.Chin Usi a phueh nih 24.2.1964 ni ah an tuahmi biathar ( fact ) hna he, a tlingmi khua a si caah Hakha cu khualipi ah si ding in hnatlak a rak si.


Hakha khua cu kan Lairam caah khua laifang a si ( a cheih a chia ) khua hmunhma a kau Ti fawi tein hmuh khawh a si. Cinthlak, zuatkhalhnak hmunhma a ţha kan Lairam khua dang hna le Gangaw peng hna he mawţawka lam aa peh inn saknak dingah tlakrawh le thing a fawi vanlawng ţumnak ding ah hmunhma a um tiah an rak ti. Kalay Myo cu, kan Lairam le khua a si lo caah Ţawhlanyi a cozah cu Chin Yeiya Usi a phueh chungtel hna he bia an ceih, an chiah i, zung kha, kan Lairam ah um ding hmuitinh in, 21.4.1966 niah Kalay Mayo in Hakha ahcun ţhial a rak si. Cu he pehtlai in Ţawhlanyi khawngsil nih 8.2.1966 ni i tuanhmi a voi 111 nk meţing ah kan Hakha khua ah, Kan Lairam i khualipi si ding in bia khiahnak an rak ngei diam cang. Kha lio i bia khiahnak ca kha, Chin Usi a phueh nih 10.3.1966 ni thirhri ( wireless) in Ţawhlanyi Khwwngsil a cozah sinah an rak hal hna. Kha chungah khan acozah bia khiahnak pawl aa tel ( secret) ca a si ruangah, copy zong kan in pe kho hna lai lo' tiah an rak leh hna. 21.2.1966 ni i chuahmi ca chung ahcun, 'Hakha khau i inn saknak kong cu, Ţawhlanyi Khawngsil a cozah ni 8.2.1966 ni i tuahmi a voi 111 nk meţing ah hna tlaknak an pek cang' tiah a ti. Cu bia khiahnak in Hakha khua ahcun 1964 in 1976 tiang phaisa K 24,950,480 rak hman a si.



1969 kum Mandalay i tuahmi Union Day zongah, Ţawhlanyi Khawngsil a cozah nih, Hakha khua ah Kan Lairam khualipi ser ding cu fiangte in an rak thanh ţhan. Sihmanhsehlaw caan karlak ah Kan Lairam khualipi cu, hmun dang i ţhial dingah rak chim le i zuam pah lengmang a si nain, ceihkhancia a si cangmi kan khualipi cu a hmun ko rih. Pathoan cu thangţhat awk a si. Kan Laimi a si paoh nih, kan kan dawtmi kan Lairam khalipi Hakha khua cu zungzal in a hmun khawhnak hnga dingah kan i zuam awk zong a si fawn.
Kan Hakha khualipi hi, ramdang bantuk in aa dawh, a ngan le lennak hminnuam a si khawhnak ding le ser cio ding ah ţuanvo kan ngei cio. Kan fimnak, kan thazaang le kan ngeihchiah, kan thinlung dihlak pek in ser in siam cio hna usih.

Chirhchan: Sonny Thang Cung

No comments:

Post a Comment